Omgaan met chronische pijn vergt een ware topsportmentaliteit! Het managen van je belastbaarheid, het vermijden van onder- en overbelasting – dit alles vereist een uitzonderlijke beheersing, vergelijkbaar met een topsporter. Wanneer je te weinig doet, raak je verstrikt in een neerwaartse spiraal waarin je steeds meer beperkt wordt. Doe je te veel, dan put je je lichaam uit en kun je uiteindelijk minder. Maar wanneer je precies genoeg doet – niet te veel en niet te weinig – ontstaat er groei en kun je geleidelijk aan meer. Dit proces is een ontdekkingsreis naar jezelf en je grenzen. Het omvat ook het maken van bewuste keuzes, waarbij een gedegen dagplanning vaak helpt. Wat wil ik vandaag bereiken en waarom? Moet ik mezelf voor een bepaalde activiteit tot het uiterste pushen, wetende dat ik daarna extra rust nodig heb? Dit is vergelijkbaar met de voorbereiding van een topsporter op een wedstrijd: alle energie wordt eruit geperst, gevolgd door rust en herstel in de dagen erna.
De verleiding om te kiezen voor overbelasting is soms groot. Veel activiteiten lijken immers leuk om te doen. Maar door mezelf beter te leren kennen en bewustere keuzes te maken, zeg ik steeds vaker nee tegen activiteiten, hoe leuk ze ook lijken. Het is me simpelweg niet waard om de dagen erna minder te kunnen, meer pijn te hebben en de vreugde van de activiteit te vergeten. Dit hoort ook bij topsport: een topsporter zegt vaak sociale activiteiten af tijdens het sportseizoen om op piekmomenten te kunnen presteren. Op dezelfde manier kies ik bewust voor bepaalde activiteiten (de wedstrijden) en laat ik andere activiteiten links liggen.
Soms gebeurt het dat je per ongeluk over je grenzen heen gaat. Dan zit je achteraf met het dubbele gevoel dat je beloofde activiteiten moet afzeggen. Dit kan een mix van emoties veroorzaken. Aan de ene kant ben je verdrietig dat je niet kunt doen wat je graag zou willen, en voel je je rot omdat je anderen teleurstelt. Aan de andere kant kun je trots zijn op jezelf dat je de beslissing neemt om af te zeggen en voor jezelf te kiezen. Je neemt dan de rust die nodig is om te herstellen, in plaats van door te blijven gaan. Dit proces is complex en moeilijk, omdat deze gevoelens elkaar snel kunnen afwisselen en kunnen leiden tot malen en twijfelen. Gedachten zoals “Wat heb ik verkeerd gedaan?” en “Waarom heb ik ja gezegd tegen nog een activiteit terwijl mijn agenda al zo vol was?” kunnen opkomen. En ook: “Kan ik niet gewoon toch gaan en zien hoe het gaat met mijn herstel?” En vervolgens: “Wat zal die ander wel niet van mij denken als ik afzeg?” Deze gedachten zijn normaal! Maar het omdraaien van deze gedachten kan helpen om een positievere kijk te krijgen op de situatie. Dus in plaats van te denken “Wat heb ik verkeerd gedaan?” kun je denken “Ik heb leuke dagen gehad.” En in plaats van je af te vragen “Waarom heb ik ja gezegd?” kun je denken “Ik dacht dat ik het kon, en ik had het ook echt leuk gevonden als het was gelukt. Helaas lukt het niet, dus volgende keer beter.” En wat betreft de gedachte “Wat zal die ander wel niet van mij denken?”: “Ik kies nu voor mezelf. Dat is beter, wat de ander denkt is zijn of haar probleem waar ik geen controle over heb.”
Het is belangrijk om jezelf toe te staan om voor jezelf te kiezen en je eigen grenzen te respecteren, zelfs als dit betekent dat je anderen teleur moet stellen. Het accepteren van jezelf en je keuzes is een belangrijk onderdeel van het omgaan met chronische pijn.